Home/Blog/Nadežda Petrović – najveća slikarka Srbije

Nadežda Petrović – najveća slikarka Srbije

30.06.2024

Nadežda Petrović jedna je od najistaknutijih umetnica Srbije ikada. Ona je prva slikarka sprske moderne u prelasku sa 19. na 20. vek. Iako bi se o njenim drugim veličinama i uspesima moglo mnogo toga reći, njen slikarski talenat i istraživački, pomalo i buntovnički duh doveli su je u same vrhove svetskog slikarstva tog vremena. Treba imati na umu da je period od kraja 19. pa do polovine 20. veka iznedrio mnoge velike slikare i utemeljio neke pravce u umetnosti uopšte.

Velika želja za otkrivanjem umetnosti u modernom svetu, vodi devojčicu iz Srbije ka slikarstvu velikih majstora. Svoje znanje usavršava u svetskim centrima slikarstva, te slika rame uz rame sa evropskim ekspresionistima. Njen ekspresionistički izražaj ponekad se graničio i sa apstrakcijom, tada još uvek nerazvijenim i neafirmiranim pravcem.

Na njenim delima primećuje se i novi slikarski pravac tog vremena – fovizam, za koji u tom trenutku domaća javnost još uvek nije bila spremna.

Fovizam karakterišu snažni nanosi boje usled čega sledi delimična deformacija strukture oblika. Koriste se čisti pigmenti osnovnih boja, te su boje te koje diriguju strukturu. Upravo je taj „nesklad“ forme i izlaženje iz okvira dotadašnjeg pristupa slikanju ono što krasi fovizam. Kasnije će ovaj pravac biti temelj za razvoj novih pravaca poput kubizma i nemačkog ekspresionizma.

Stvaralački opus te umetnički razvoj Nadežde Petrović mogli bismo podeliti na 3 razdoblja: Odlazak u privatnu slikarsku školu i usavršavanje u Minhenu, boravak u Parizu i upoznavanje svetskih majstora i njihovih dela, te povratak u Srbiju u ratno stanje.

Minhen – odskočna daska za Nadeždin umetnički razvoj

Odlazak na školovanje u Minhen ključni je momenat u Nadeždinom slikarskom uzdizanju. Zahvaljujući nekim od najboljih slikarskih mentora Evrope, kao što su Anton Ažbe i Julius Dekster, Nadežda dovodi svoju slikarsku tehniku do vrhunca. Spoznaje važnost jedinstva crteža, kompozicije, te odabira boja. Njen istraživački duh se reflektuje kroz paletu, na kojoj ćemo često naći dominantnu crvenu, komplementarnu zelenu itd. Koloristička priroda Nadežde Petrović prenosi na platno vrtlog boja, a snažni i gusti nanosi boje nekada gotovo da tvore reljef, te tako daju kompoziciji jednu novu dimenziju i emociju.

Pariz – Plejada velikana

Jedan od glavnih centara evropskog slikarstva je Pariz. Ovaj grad stolećima je inspiracija mnogim umetnicima, pa tako i Nadežda dolazi i ravnopravno slika, izlaže, i upoznaje se sa velikanima poput Modiljanija, Šagala, Monea i drugih. Nadežda će istraživati i dela Van Goga, čiji uticaj možemo videti u njenim nanosima boje. Baš kao i Van Gog, sloboda kretnje kista daje slici osjećaj pokreta i vibracije. Od njega je jako vešto naučila da se od „malo“ može napraviti „mnogo“, kako se od poprilično jednostavne palete sa par boja može preneti upečatljiva ideja.

Slike nastale u ovom razdoblju imaju snažan fovistički utecaj, gde odsustvo forme gotovo pa prelazi u apstrakciju. Kasnije će upravo i njena dela biti dalja inspiracija za razvoj ovog pravca.

„Bulonjska šuma“ i „Bogorodična crkva“ su remek dela koja Petrović izlaže zajedno sa velikanima poput Pikasa, Matisa, Marije Loransen i drugih.

Srbija – Povratak u ratne godine

Boravak u Francuskoj jeste Nadeždi doneo prosperitet i veliki slikarski uspeh, međutim, na Balkanu dolaze godine rata i ona se vraća nazad u Srbiju. Empatija koju oseća prema svome narodu dovodi je na prvi front, gde kao dobrovoljna bolničarka leči unesrećene sugrađane.

Iako težak i mračan period za jednog umetnika, ona i u ratu pronalazi inspiraciju i momente da se vrati svojoj najvećoj ljubavi – slikarstvu. Pored slikarstva, bavi se i fotografijom, što je čini i jednom od prvih ratnih fotografa ovih prostora.

Nemerljiv i gotovo neobuhvatan je umetnički opus Nadeždinog života, rada, i dela.

Galerija Nadežde Petrović u Čačku otvorena je u čast velike slikarke još 1961. godine. Tu su izložena neka od njenih najpoznatijih dela koja su nesumnjivo biseri srpskog slikarstva. Izloženo je 12 originalnih slika iz različitih vremenskih perioda od kojih su najpoznatije:

„Gračanica“ - prikaz crkve u Gračanici iz 1913. godine;

„More“ – naslikana u Parizu 1910. godine, prikazuje Nadeždin bogati slikarski kolorizam;

„Bavarac sa šeširom“ – U Minhenu 1900. godine, Nadežda slika prvi moderno koncipirani portret srpskog slikarstva;

Pored navedenih, tu su i „Prizrenka (Ciganka)“, „Stari šadrvan u Prizrenu“, u vreme dok je radila kao bolničarka u tom gradu, i mnoge druge.

Takođe, u okviru stalne postavke Narodnog muzeja u Beogradu možete doživeti Nadeždina dela, kao i dela njenih uzora Matisa, Van Goga, Mondrijana, Degaa, i drugih.

Mnogi veliki kritičari umetnosti će se složiti u jednom – Nadežda Petrović je svojim specifičnim i autentičnim likovnim izrazom bila ispred umetnika svoje generacije. Pored neverovatnog talenta, mnogo rada i truda će je dovesti na sam vrh. Nadežda je bila i vrstan likovni kritičar, pedagog, fotograf, bavila se i političkim pitanjima kao i emancipacijom žena u društvu.

Comments

No posts found

Write a review

Nadežda Petrović – najveća slikarka Srbije

Minhen – odskočna daska za Nadeždin umetnički razvoj

Pariz – Plejada velikana

Srbija – Povratak u ratne godine

Recent posts